سایت تخصصی برق الکترونیک کامپیوتر مخابرات موبایل

ایمنی در برق به دوبخش عمده تقسیم میشود: 

۱-ایمنی کارگر ۲- ایمنی تجهیزات

ایمنی کارگر:

ایمنی کارگران مقوله ای است که در کار تجاری،بخصوص در مواردی که با تولید و ماشین آلات صنعتی و محصولات ساخته شده سرو کار دارند بسیار با اهمیت است.در موارد مخاطره آمیز،علاوه بر اینکه کارگران ممکن است صدمه ببینند،خسارات مستقیم و غیر مستقیمی که به کار وارد می شود باعث ضرر قابل توجهی به کارخانه می شود.بنابراین شرکتها، استفاده از تجهیزات مشاهده و مراقبت و جدا سازی انسان از ماشین،به گونه ای که بتواند نیروی انسانی را از صدمات ماشین دور نگه دارد را مد نظر قرار می دهند.تقریبا یک سوم همه ی اظهار نامه های صنعتی که توسط اداره ی سلامت و ایمنی شخص صادر می شود،به نواقص حفاظتی در ماشین اشاره دارد.

اولین قدم در ایمنی کارگر در زمانی که هر قسمت از بدن کارگر وارد منطقه ی مشخص شده ی خطر می شود تجهیز ماشین به سامانه ی توقف حرکت ماشین است،تا امکان مجروحیت به حداقل برسد.این سطح از ایمنی را می توان با نصب یک کلید که در زیر پدال توقف مدار کنترل موتور  قرار می گیرد، عملی کرد.تجهیزاتی که برای ایمنی لازم هستند عبارتند از:

-کلیدهای فراصوت

-کلیدهای فوتو الکتریک

-کلیدهای حدی(لیمیت سوئیچ ها)

-کلیدهای فشاری

-کلیدهای مجاورتی و کلید های شستی

نوع تجهیزات کلید زنی شده به وضعیت فعالیت بستگی خواهد داشت.به عنوان مثال،وقتی اپراتور یک ماشین،دستهایش را بیش از حد معینی به یک مکانیزم متحرک نزدیک می کند،سامانه بایستی به گونه ای طراحی شده باشد که:

-وجود دست های اپراتور شعاع های نوری تابیده شده به یک کلید فتو الکتریک را قطع کند،

-یک دروازه ی فعال کننده یک کلید حدی را حرکت دهد و

-حرکت یک پدال پایی که یک کلید فشاری را فعال می کند.

برای به کار گیری کنترل های الکتریکی در مدارات ایمنی از دو روش استفاده می شود:

1-مداراتی که برای جلو گیری از قرار گرفتن اپراتور در منطقه ی خطر در هر زمانی فعال می شوند (ماشین متوقف یا در حال کار)و

2-مداراتی که به محض قرار گرفتن اعضای بدن اپراتور در منطقه ی خطر فورا فعال می شوند. 

به منظور کنترل ایمنی از دو روش استفاده می شود:

1-توقف چند گانه ی ابزارها به صورت سری و

2-توقف اضافی تجهیزات در صورت ایجاد یک عیب در یک دستگاه.

مدارات ایمنی معمولا به طور مشخصی متناسب با شکل و هندسه ماشین طراحی می شوند،منتها به گونه ای که در آنجا رابطه ی اپراتور با ماشین ،سرعت مکانیزم و عوامل دیگری که تنها بعد از مشاهده ی رفتار و حرکت و کار اپراتور در نظر گرفته می شوند.در طراحی مورد ملاحضه قرار گیرند. بنابراین ایمنی یک روند همیشه جاری و متغیر است که همواره قابل اصلاح و بهبود خواهد بود.

ضمنا تجهیزات ایمنی بایستی در نقاطی نصب شوند که از نظر فاصله نسبت به مکانیزم علمی دور باشند،اما از آن نقاط بتوان حرکت مکانیزم را تحت تاثیر قرار داد.به عنوان مثال ،قطع کننده های مداری که توان الکتریکی ورودی به ماشین را کنترل می کنند و همینطور کلید های شستی کنترل کننده ی ماشین ، بایستی نسبت به منطقه ی خطر فاصله ی مناسبی داشته باشند.در مواقعی که پرسنل تعمیرات و نگهداری ،داخل منطقه ی خطر ماشین در داخل کار کردن هستند،بایستی برق کاملا قطع بوده و دستگاه کنترل کننده ی برق توسط یک کلید قفل شود.به منظور ایمنی کارگران در منطقه ی خطر این کلید بایستی یک شخص مسئول داشته باشد تا برای باز کردن و فعال کردن مجدد آن توجیه بوده و کارگران با خطری مواجه نباشند.

به موجب قانون،کارفرمایان موظفند محیط کار را برای کارگران خود ایمن کنند و آنها را ملزوم کنند که کار را باید با توجه به نکات ایمنی انجام دهند.دولتها قوانین ایمنی و بهداشت محیط کار را در سازمان جداگانه ای به همین نام زیر نظر وزارت خانه های مربوطه وضع می کنند.

سازمان های دیگری نیز در ضمینه ی ایمنی کارگران فعالیت می کنند که عبارتند از:

1-شرکت های بیمه

2-موسسات صنعتی خاص

چنانچه شخص در جایگاهی استخدام شده که نیاز به کار با کلید زنی الکتریکی، ابزارهای کنترلی و مدارات برقی دارد بایستی جزوات مربوط به مررات و کدهای ایمنی الکتریکی را که در آمریکا به وسیله ی انجمن آمریکایی تست و مواد وضع شده و در غالب کشورها تحت نظر وزارتخانه های کار و موسسات استاندارد ملی قرار دارند،مطالعه کنند.موسسات دیگری نیز در آمریکا در این ضمینه داری مطالعات و انتشاراتی هستند که از جمله آنها(ANSI) موسسه ی ملی ایمنی آمریکا ،IEEE هستند.ایمنی در حین کار ،مبحثی است که همواره بایستی توسط مدیریت مورد بازنگری قرار گرفته و به طور مداوم و پیوسطه توسط کارگران و تکنسین ها مورد ملاحظه قرار گیرد.

ایمنی ماشین:

ماشین هایی که دارای قطعات متحرک بوده و این قطعات متحرک در خارج از محدوده ی پایه ماشین کار می کنند می توانند با عث صدمه زدن به دیگر ماشینها شوند.به عنوان مثال ،در طرح های سلولهای کاری مجتمع تولیدی، بسیاری از ماشینهای مستقل از هم در کنار هم کار می کنند که در طی یک مسیر خاص که در مسیر حرکت قطعات ماشین دیگری را نیز قطع می کنند در حال کار هستند.چنانچه یکی از این ماشین ها متوقف شده یا بد کار کند،ممکن است باعث برخورد با ماشین های دیگر شده یا قطعات آنها با یکدیگر درگیر شده و خرد شوند.این حوادث ممکن است ضایعه ی انسانی نداشته باشند ولی باعث خرابی تجهیزات و نتیجتا توقف کل خط تولید کارخانه شود.ماشین های مفصل بندی شده مثل ربات ها و ماشین های هماهنگ شده با هم مانند مراکز ماشین کاری بایستی در مقابل هم محافظت شوند.به عنوان مثال در سلول های ماشین کاری،بازوی ربات ها مکررا از میان خط عبوری ماشین های مجاور عبور می کنند.

ایمنی ماشین ها در یک سامانه ی تولیدی برنامه ریزی شده و هماهنگ شامل استفاده از آشکارسازها و عملیات خاص ایمنی برنامه ریزی شده است. مثال هایی از آشکار سازهای رایج در این زمینه عبارتند از:

-کلید های سرعت صفر که روی موتورها نصب می شوند و از آن برای آشکار سازی توقف موتور استفاده می شود

-کلید های مجاورتی برای آشکار سازی اضافه حرکت

-کلید های جریان سیال برای آشکار سازی قطع روغنکاری قطعات

-کلید های حرارتی برای آشکار سازی گرم شدن بیش از حد قطعه

پیاده سازی عملیات متوالی ایمنی مشکل است زیرا هر مشکل به گونه ای طراحی شده که بتواند به طور جداگانه کار کند.بنابراین، وقتی این دستگاه ها را با دستگاه های دیگر طی یک فرآیند کاری هماهنگ سازی شده طراحی و نصب می کنند،لزوما بایستی یک کنترل کننده اصلی وجود داشته باشد.این کنترل کننده اصلی نه تنها مسئول انجام توالی عملیات هر دستگاه از دستگاه های موجود در یک گروه است،بلکه وظایفی مثل تشخیص یک اشکال،تعیین سختی یک مسئله و انجام عمل صحیحی که منجر به اطمینان از ایمنی ماشین می شود،تیز از وظایف کنترل کنند اصلی است.عمل اصلاحی به صورت یک سری عملیلت برنامه ریزی شده است که به هر یک از ماشین های موجود در یک فرآیند محول می شود.توالی عملیات ممکن است به شرح زیر باشد

.-همه ی ماشین ها متوقف می شوند

-وضعیت فعلی هر ماشین ارزیابی شود

-هر ماشین به وضعیت اولیه ی خود برگردانده شود

راجع به مشکل آشکار شده به اپراتور اخطار داده شود

-معرفی ماشین معیوب و منشا مشکل پیش امده

-منتظر فرمان شروع دوباره (Restart) از جانب اپراتور